Đã bao giờ đi ngang hai ngã ba này bạn lại tự hỏi vì sao nó lại có tên: Ngã ba Cây Gáo và ngã ba Đồng Xoài không? NGÃ BA BÍ ẨN…?
Kỳ ha, ngã ba cây Gáo mà không đi tới cây Gáo, ngã ba Đồng Xoài lại không đi lên tới Đồng Xoài mà đâm tọt xuống…. Lòng hồ.
Thực ra thì câu trả lời không khó đâu, nếu tìm hiểu kỹ bạn sẽ thấy, vốn dĩ hai ngã ba này ngày nay không còn mang chức năng như ban đầu nó có nữa. Khi nhắc tới ngã ba Cây Gáo bạn thường nghĩ rằng phải xuống đến gần Gia Kiệm rồi đi vô, hoặc là ngã ba nằm ở đoạn Trảng Bom chứ không phải ở Định Quán. Thực ra Định Quán có ngã ba Cây Gáo đấy. Và ngã ba Đồng Xoài cũng không ngoại lệ. Nguyên nhân vì sao nó biến mất thì để tôi kể cho bạn nghe.
Bạn biết lòng hồ Trị An không? Đấy, nó chính là nguyên nhân đấy.
Vào năm 1984. Dự án đập thủy điện Trị An được hình thành, chính mực nước dâng đã nhấn chìm hai con đường giao thông có từ lâu đời này. Mà ngày nay dấu vết chỉ còn lại là một con đường đâm ra gần công ty Đồng Phú Cường và một ngã ba còn lại trở thành chợ. Từ chức năng là một ngã lộ thông thương nối QL20, thì nay chúng đã không còn mang trọng trách đó nữa, nhưng địa danh thì lại gắn liền và được sử dụng cho tới ngày nay.
Và bạn biết không. Vùng đất bị nhấn chìm dưới mực nước lòng hồ kia còn có cả một con thác mang tên Thác Trị An, cả một vét tích đường xe lửa lịch sử nối từ Bến Nôm về Biên Hòa mà ngày xưa Pháp xây dựng để vận chuyển gỗ đấy.
T.H.2021
