Nguồn gốc địa danh Định Quán là từ đâu? Đã bao giờ bạn thắc mắc tại sao nơi mình sinh ra và lớn lên lại mang tên Định Quán chưa. Nếu chưa thì đọc đi, tôi sẽ không khiến bạn thất vọng đâu, mà nếu bạn thất vọng thì tôi cũng…. Bó tay.
Đùa đấy, Định Quán, một cái tên thân thương mang nhiều ý nghĩa. Có người cho rằng thực chất tên Định Quán phát nguồn từ: “Định Quân”!!!
Cái gì cũng có cái lý của nó. Chuyện kể rằng ngày xưa trong cuộc nội chiến giữa vua Quang Trung và Nguyễn Ánh, trong một lần dẫn quân đi ngang vùng đất Định Quán ngày nay, vua cho quân lính nghỉ chân, từ đó có vùng đất mang tên Định Quân, tức là nơi lính dừng chân nghỉ lại ấy, vì lâu dần mà người dân đọc trại ra thành… Định Quán (?).
Lại một thuyết nữa được nhà nghiên cứu Lê Công Lý nêu ra: “Huyện Định Quán (tỉnh Đồng Nai) đúng ra là Định Quan. Sách Gia Định thành thông chí và Đại Nam nhất thống chí viết là Định Quan 定關 (nghĩa là trạm thu thuế cố định). Vì đây là thượng nguồn sông Đồng Nai nên đầu thời Gia Long lập trạm thu thuế các loại sản vật núi rừng theo đường thuỷ, gọi là thủ Ba Can. Sau đó đổi gọi là tuần (trạm) Định Quan.” Nhà nghiên cứu cũng không nói đến việc vì sao từ Định Quan lại thành Định Quán. Tuy vậy ta cũng có thể đoán định phần nào do bị biến âm mà thành vậy.
Trước hết, có hai giả thuyết về vấn đề trên, phân tích cả hai ta thấy địa danh Định Quán ngày nay hình thành không quá…300 năm.
Cho đến giai đoạn người Pháp xâm chiếm lãnh thổ, cộng đồng người Việt và người Hoa mới dần dần tiến lên vùng đất Định Quán ngày nay cư ngụ. Trước đó vùng đất này được cộng đồng cư dân bản địa sinh sống (Mạ, Châu Ro, Stieng.v.v…).
Vậy đấy, vùng đất nơi ta sinh ra thật nhiều điều kỳ thú, phải không. Mai này ai có hỏi Định Quán nghĩa là gì, thì bạn cũng đã biết phải nên nói thế nào rồi đấy.
Kỳ 2: Con người xuất hiện ở Định Quán từ khi nào?
Tác giả: T.H.2021
